Jane Gardam

Jane Gardam was een Engelse auteur die bekend staat om zowel fictie voor kinderen en volwassenen als literaire kritiek. Ze is vooral bekend van de Old Filth trilogie, die bestaat uit Old Filth (2004), The Man in the Wooden Hat (2009) en Last Friends (2013). Ze won twee keer de Whitbread Award en werd in 2009 benoemd tot Officier in de Orde van het Britse Rijk (OBE).

Jane Gardam werd op 11 juli 1928 geboren als Jean Mary Pearson in Coatham, North Yorkshire. Ze groeide op in Cumberland en de North Riding of Yorkshire. Een vrouwelijk mobiel theater inspireerde haar als schoolmeisje. Op haar zeventiende won ze een beurs voor Bedford College in Londen en studeerde in 1949 af met een graad in Engels. Na de universiteit werkte ze als Rode Kruis bibliothecaresse in ziekenhuisbibliotheken en later als journaliste in Londen.

In 1954 trouwde ze met David Gardam, een advocaat. Ze vestigden zich in Kent, waar ze hun drie kinderen opvoedde. Als dertiger begon ze serieus te schrijven. “Ik begon op de ochtend dat ik mijn jongste naar zijn eerste schooldag bracht,” zei ze later. Haar eerste roman, A Long Way from Verona (1971), was een semi-autobiografisch verhaal over het artistieke ontwaken van een jong meisje. Het markeerde het begin van een gestage literaire productie die meer dan vier decennia zou duren.

Gardam schreef 22 romans, 10 verhalenbundels en een non-fictie boek. Ze schreef ook recensies en essays voor The Spectator, The Telegraph en BBC Radio. Haar werk stond bekend om de verscheidenheid en de weigering om literaire trends te volgen. In het Verenigd Koninkrijk kwam ze in 1978 op de shortlist voor de Booker Prize voor God on the Rocks. Hoewel ze verloor met The Sea, won ze de Whitbread Prize voor The Hollow Land en The Queen of the Tambourine.

Haar doorbraak bij Amerikaanse lezers kwam laat, in haar jaren zeventig, met Old Filth. De titel van de roman, een acroniem voor “Failed in London, Try Hong Kong”, verwijst naar een Raj wees en een ouder wordende advocaat. De trilogie onderzocht herinneringen, spijt en menselijke verbondenheid. Elk boek onderzocht dezelfde gebeurtenissen vanuit een ander perspectief, waardoor een veelzijdig en onverbloemd portret ontstond van levens gevormd door kolonialisme en persoonlijk verlies.

Andere romans zijn Crusoe's Daughter, Faith Fox, Bilgewater en The Flight of the Maidens. Elke roman onthult Gardams spaarzame stijl en interesse in de kindertijd, eenzaamheid en stille veerkracht. “Robinson Crusoe was een van mijn favoriete teksten,” zei ze ooit, en emotioneel isolement is een veelvoorkomend thema in haar fictie.

Gardam vermeed de publieke literaire scène en hield er een privé, rustig schrijversleven op na. Haar man overleed in 2010; een dochter, Catharine, overleed in 2011. Ze bleef tot ver in de negentig schrijven.

Jane Gardam overleed op 28 april 2025 op 96-jarige leeftijd.