Серікбол Қондыбай. III том

Саура, Кендірлі-Қиясай алқаптарын көтеріңкі тегіс қырлар алып жатыр. Қырдың (Үстірттің) биіктігі солтүстікте 300 метрден оңтүстікке қарай 60 метрге (Кендірлі-Қиясай) дейін еңістеніп төмендейді. Батыста қырдың жарлары теңізге тірелсе, шығыста Қарынжарық, басқа да Шығыс Маңғыстау ойыстарының кемерлері жиектеп тұрады.
Оңтүстік Маңғыстау үсті ірілі-ұсақты аласа төрткілдермен күрделенген. Олардың ішінен — Науарбудақ (158 м), Сарыкүл (140 м), Сұлутөрткіл (200 м), Соқыр (155 м), Сазды (214 м), Сарытөрткіл, Қантөрткілдерді айтып өтуге болады.
Оңтүстік-шығыс Маңғыстауда геологиялық құрылысы жағынан ерекшеленетін Тынымбай (227 м), Құнабай (267 м), Көлбай (322 м), Қарашек (194 м), Қарамая (209 м) сияқты шағын таушықтар бар.
Ағынсыз тұйық ойыстар. Тұйық ойыстар — Маңғыстауға ғана тән жер бедерінің формасы. Олардың пайда болуы жөніндегі ғылыми болжамдар

. Оңтүстік Маңғыстауөңірін биік жазықтар мен тұйық ойыстар өлкесі деп атауға болады. Түпқараған Үстіртінен Қарақия және Құйылыс ойыс, сай-аңғарларымен бөлінгенімен, геоморфологиялық құрылысы жағынан екі өңір де бірыңғай оңтүстік көтеріңкі Маңғыстауға жатады.
Жетібай, Науарбудақ, Өзен,

Ман ата - 9-10 ғғ. үстірттік және маңғыстаулық ман жұртының өкілі болып табылады. Ол — сол жұрттың реалды тарихи тұлғасының есімі ме, әлде мифтік-діни түсініктеріндегі тұлға ма, дәл айту мүмкін емес. Тұлғаның мифтік генезисі тұрғысынан қарағанда маңғыстаулық Ман ата үндіарий мифологиясындағы бірінші адам - Ману деген бейнемен біртекті болуы әбден мүмкін152. Ман сөзінің "адам" мағынасында түрік есімдерінде (Отман, Ақман, Қараман, Айтман, Алып-Манас, Алпамыс, Манашы), жалпы тілінде (көрер-мен, майтал-ман, орал-ман) қолданылуына қарап, осы тұжырымды негізсіз дей алмаймыз.

Облыс жерінде 400-ден аса өсімдік түрлері өседі.

"Маңғыстау" сөзінің шығу тегі туралы тұжырымдар баршылық. Солардың бірі -көшпелілердің құтты мекені, "мың ауыл" немесе "мың қыстау" деген пайымдама осы күні көркем әдебиеттің, оның ішінде асқақ поэзия мен шешен сөздің тұрақты, сұлу да сырлы тіркесіне айналып кеткені мәлім.