Махаббат даусы

Сүйеді деп ойлауға жасқанар да ем,
Таныстар да ол жайлы ойламаған.
Бірақ сүйем дейтұғын басқалармен
Бақытты бола қою қайда маған?
Өзін өзі ұстау да кісіге сын,
Көздеріңді қадайсың отты, үмітті.
Алыс жүріп жанымды түсінесің,
Мен үшін соның өзі жеткілікті.
Біреу арбар сөзімен, күлкісімен,
Жақтырмайсың сен ерсі көп қылықты.
Алдымен мені іздейсің жұрт ішінен
Ал маған соның өзі жеткілікті.
Үндемейсің,
кеудеңде жанады арман,
Мені ақтайсың жадыңда болмай бір қыз.
Байқайсың ба, өсектен, жалалардан
Бірімізді біріміз қорғаймыз біз.
Мазалайсың ойымда тұрасың да,
Сенің әрбір қылығың ерекше ұнар.
...Бұл нәзік сезім жайлы, расында,
Айтпай-ақ қоюымыз керек

ны емеспін ұшқалақ көп өкпенің,
Мұң шағатын бар шығар себептерім.
Буырқанған жырыммен неге, ағатай
Бұйығы өмір сүруім керек менің?!
Күнім өтсе бейне бір түрсіз кілем,
Бола алмайды жаныма мұнсыз жыр ем,
Даусым барда далама жететұғын
Қалай ғана тасада үнсіз жүрем?!
Кейбіреуге көрінем зерек, терең,
Олар үміт күтеді демек менен.
Жағдай айтып келгенге өз жағдайым
Болмай жатып қалай мен көмек берем?!
Нөсерлетер, бұрқанар маусым да алда,
Мен өзімді қоспаймын таусылғанға.
Туған елге берейін түсіндіріп
Жүрегімнің жұмбағын даусым барда!
Жары жаман болғанын қалай ма адам,
Бұл жайында толғанып сан ойлағам.
Бірдеме етіп от басын ұстармын-ау,
Өнегелі жақсы ана қалай болам?
Досы опасыз болғанын қалай ма адам,
Бұл туралы толғанып сан ойлағам.
Өз балада қайтсең де керексің-ау,
Жолдастарға қымбат дос қалай бол

Кешір мені!
Сенің жиі шаттығың бола алмадым ба?
Мойыныңа еркелеп оралмадым ба?
Ренжіп қалды ма деп қарай берем,

* * *
Сенен басқа достардың бәрі келді,
Әбіржітіп біттім мен дәрігерді.
Іштен шыққан өртімді өшіруге
Іздемеген емі жоқ, жаным, елдің.
Біріне де шырайлы өң бермедім.
Бірінің де пікірін жөн көрмедім.
Бар дәріні ішсем де, емделмедім,
Үйткені сен келмедің!
Сен келмедің.
Сен келсең, емдер де едің.
Жұрттың жылы сөзінің бәрін сенің
Тіл қатпай тұрғаныңа теңгермедім.
Селт етпедім қанша ыстық сөз борасын,
Жүрек қана біледі өз жарасын.
Бұл аурудан жазуы мүмкін сенің
Жалғыз ғана сөзің мен көзқарасың!
* * *
Күй толады омырауға
Жаздың жедел желінен.
Желдей күндер зымырауда
ұғыстырмай сенімен.
Толқынындай көк теңіздің
Бір-біріне құйылған
Кездеріміз көп пе біздің
Түсініскен қиыннан?
Келер көп ой дұрыс та аса,
Календарьды жыртқанда.
Біз екеуміз ұғыспасақ,
Ыңғайсыз-ақ жұрттан да.
Бізге осы жайдан аспай,
Ой орманын аралап,
Оқсыз қалған майдандастай
Түсінісу керек-ақ!
* * *
Кешір мені!
Сенің жиі шаттығың бола алмадым ба?
Мойыныңа еркелеп оралмадым ба?
Ренжіп қалды ма деп қарай берем,

Шаштарым ағаруда содан да мына.
Бір күн күлкім, бір күні бұлтым басым боп,
(Мейлі жұрт өсектесін, тың тыңдасын көп)
Өзіме өзім келемін қарсы шығып,
Сенің таза жаныңа мұң тұнбасын деп.
Өзің барда жанымда пәк, керім күлген
Басқалардың не қылам сәтті өмірін мен?
Ойдан жүдеп отырсам, күлдіресің
Бала мінез кіршіксіз ақ көңіліңмен.
«Поэзиям менің» деп жүресің, жаным,
Көзқарасымнан айтқызбай білесің бәрін
Сезесің бе сен менің құйттай бақытымда
Өзіңнің қаншалықты үлесің барын?
Сен білесің маған тым қиын екенін,
Жақын болып кеткендей биыл өте мұң.
Түндерде жыр жазуды жиілетемін.
Күрсінесің,
Түсініп қарайсың да,
Түсінетін жаныңды сүйіп ө

Жерле бәрін: Жүректің ертегі, әнін,
Өткен күннің елесін — ленталарын.
Қырқып таста жадыңнан.
Менің қолым
Тиген заттың түгелдей өрте бәрін.
Мен осылай бұйырам, кеш, көріктім,
Сезіне біл күндіз де, кеште ерікті.
Жүрегіңнен,ойыңнан, дәптеріңнен
Сызып таста мен жайлы естелікті.

Менің нәзік көңілім үркек еді,
Бүгін одан бұлыңғыр бұлт өреді.
Енді сенің алдыңда адалдықпен
Жүрегінің жұлдызын кім төгеді?
Ел не дейді?
Білместің ісі дер ме?
Ұшырмадық сезімнің құсын өрге.
Басқа қызға сыр жайып отырарсың,
Бірақ сені ол дәл мендей түсінер ме?
Аңсатсаң да жаздағы аз жаңбырдай,
Сыр бермеспін сыр бермей тозған құмдай.
Сүюші едім аяулы сезімдермен,
Айтушы едім ертеңге сөз қалдырмай.
Тыңдамаушы ем сен жайлы өсектерді,
Сезім сенде — не қатал, не шектеулі.
Саған да енді кезіксін жинақы жан
Махаббаты, сөздері есептеулі.
Кетер болсаң, тезірек ұмыт бәрін,
Көз алдыңда тұрмасын қылықтарым.
Ұмыт бәрін!
Жиям деп әуре болма,
Таңғажайып сәуленің сынықтарын.

Сен келгенде сағынып,
Отты лебің
Өн бойымды жырлатып өтті менің,
Батпай мәңгі осы күн,
Осы бақыт
Ортамызда қалса екен деп тіледім.
Сен шаттансаң көп сөйлеп,
Көп күлемін.
Қабақ шытсаң,
Жаныңда тек жүдедім.
Қалам алсаң қолыңа,
Жан жазбаған
Жақсы нәрсе жазса екен деп тіледім.
Сен кетіп ең,
Жаныма жетті де мұң,
Тыныштығым, қызығым кетті менің.
Отанымыз, жеріміз үшін біздің
Бір жақсы іс бітірсе екен деп тіледім.
Сен келгенше, әрине, жоқ гүл өңім,
Үрейімен үрпиткен жетті де күн,
Мені сүймей кетсе де, жер бетінде
Аман-есен жүрсе екен деп тіледім.
Өртенемін өзіңмен жүрек бір боп,
Сөндіре алмас еш адам бұл отты үрлеп.
Қайда жүрсең, мені ойла
Шырақ жағып,
Саған жақсы бір тілек тілеп тұр деп.
* * *

Сүйетінін дәлелдеп айтып жату
Міндетті де емес-ау қыздар үшін...

Табылды-ау саған да мұң, маған да мұң,
Сен мұңайсаң қиналып алаңдадым.
Қалың жұрттың ішінен қанша қарап,
Саған ұқсас бір адам таба алмадым.
Жанға ұқсамай құртасың шарамды да,
Жанға ұқсамай жазасың жарамды да.
Жүз кісінің ішінде тұрсаң дағы,
Алдымен сені көрем қараңғыда.
Осы ма еді тілегім жасағаннан,
Зарықтырған күндерін тосады алдан.
Сағынғанда үніңді, қабағыңды,
Көздеріңді таппадым еш адамнан.
Есіме алсам,
өртейді ішімді өлең.
Ешкім мені өзіңдей түсінбеген.

Жеңістер мен жеңілістен тұратын

Тірлік — күрес. Жеткізе ме мұратың.

Сол тірлікте керек екен бір адам

Жүрегіңді жақынырақ ұғатын.

Кездеріңде құлдыраған, құлаған,

Күндер өтіп барады құйындатып,
Әр нәрсені ойлайсың миың қатып.
Бақыттысың деп мені күндемеңдер,
Түсінгенге бұл бақыт — қиын бақыт.

Өкпелетіп қойсам да,

Өзін, ғана

Көрікті етіп келесін, өмірімді.

Маған деген жылы сөзің мұздай боп

Тиетінін білмейсің бе біреуге?!

Сезім бар менде

Тебіренсе көктемгі көл сияқты,

Ұнатпаса құс өтпес шөл сияқты.

Таңдағы ауа — таза иісі жақсы әрі.

Көйлегіндей тойға келген қыздардың,

Жапырақтар жасыл, қызғылт, сап-сары!

Үсті су-су жапырақтар жабырқау,

Күзде жауған түнгі жаңбыр көңілсіз.

Танадай маңдайдағы жанар қандай,

Көз тартқан кеудедегі анар қандай!

Көнемін түрлі жағдай, түрлі сынға,

Үйрендік талпынуға, тырмысуға.

Болады талай кезең, та лай сынақ

Адамның өмірінде, тұрмысында.

Сүйсінсем, сұлулыққа жыр арнаймын,

Күйінсем, өткір алмас құралдаймын.

Қолымнан келмейтіні бірақ нәрсе —

Көнемін түрлі жағдай, түрлі сынға,

Үйрендік талпынуға, тырмысуға.

Болады талай кезең, та лай сынақ

Адамның өмірінде, тұрмысында.

Сүйсінсем, сұлулыққа жыр арнаймын,

Күйінсем, өткір алмас құралдаймын.

Қолымнан келмейтіні бірақ нәрсе —

Өтірік айтып өмір сүре алмаймын.