Өліара

Сұлудың айыбы – ажары, данышпанның кінәсі – ақылы, жүйріктің басына біткен бәлесі – шабысы. Артықшылық өзгенің жанын жаралап, көңіліне шоқ түсіреді. Қанша жұрттан озсаң, сонша жұрт саған жау болмақ. Сонда бәрінен озу – бәрімен жауласу деген сөз емес пе? Бәрімен жауласқанның

Бұған дейін көңіліңе түскен болса қаяу – мұң,

Барлығы үшін кешір мені, кешір мені, аяулым!

Ант ішейік қолыңды бер махаббатқа сенуге,

Адалдық пен арың үшін, қажет болса, өлуге.

«Жан пида» деп жанарыңа тура қарап айта алам,

Ант ішейік сосын тағы ант ішпеске қайтадан. –

Сейіт сүйген жарының бейнесін елестетіп тұрғандай, көзін жұмып, елтіп, бір ауық үнсіз қалды да, өлеңнің біткенін білдіре

Бұл не ғажап! Тағдырымнан мұндай бақыт күтпегем,

Ойлаушы едім өтермін деп жанға батқан жүкпенен,

Тағы келдің, айналайын, лағындай маралдың.

Әлде менің тілегімнен, жүрегімнен жаралдың.

Осыдан кейін таңғажайып жұмсақ үнмен тебірене сыбырлап:

─Кешір жаным, –

деп басталатын тұста, өз өмірінен бірдеңе есіне түсті ме, Рая Көз жасына ие бола алмады.

─Кешір, жаным – кездерімді араздасқан пендемен,

Күндерімді, түндерімді жақсылыққа сенбеген.

Бұған дейін көңіліңе түскен болса қаяу – мұң,

Мен сенбеймін дүниеде махаббаттың барына,

Қуаныш та, жұбаныш та әсер етпес жаныма.

─Бәрі пенде адамдардың асылы жоқ ішінде

Перизатты көрдім рас, оның өзін түсімде...

Сейіт осы тұста әлдебір тәтті арманға берілгендей бір түрмен үнсіз қалды да әу бастағы мұңды әуеніне қайта түсті.

─Деп осылай тасқа айналып, беріш болып қалғанда,

Елден көшіп, сырт айналып, теріс қонып алғанда...

Тағы келдің қапияда, күн нұрындай қарғам – ай!

Жылдар бойғы көңілімді, сенімімді алдамай.

─Ұмыттым деп сені мәңгі өзімді–өзім алдадым,

Өйткені жоқ енді маған аялайтын ардағым, –

деп көзін жұмды.

─Кекті көзбен, атты сөзбен мен өмірге жауықтым

Өйткені жоқ енді маған шат–шадыман сауық күн.

Мен сенбеймін дүниеде махаббаттың барына,

Тірлігіме көрік болған сүйенішім, жарығым,

Қияр едім бір күлкіңе өмірімнің жарымын.

Түндер бойы кірпік ілмей, өзіңді ойлап жатқанда,

Сағыныштың уытынан сарғайып таң атқанда,

Атыңды атап өз–өзімен жынды адамдай күбірлеп,

Өз үнімнен өзім шошып, өне бойым дірілдеп,

Үміт, күдік қос арықтай көңілімді суарып,

Тек, әйтеуір, дүниеде сен барына қуанып,

Жүрген шақта талшық етіп күн сипатты жүзіңді

Талмаусырап бірте–бірте үміт жібі үзілді... –

Сейіттің үні жаңағы үміт жібіндей талмаусырап барып үзілді. Бұл тірлікте енді ешбір қызық

─Сенің көзің күміс көлдің жарқыраған айдыны, Ғашық болдым со бір көзге есімде жоқ қай күні, деді әр сөзін салмақтап. Өлеңнің сөзі емес ақынның үніндегі қасіретті әуез әлдебір болғалы тұрған бақытсыздықты алдын ала сездіргендей үрейшіл әсер берді:

─Білетінім – жанымды өртеп, қапияда жалт еттің.

Сенен басқа жар сүймеске алла атымен ант еттім.

Беймаза ғып көңілімді сағым белес – тәтті елес,

Тәтті елестің бәрі бірдей біздер үшін сәтті емес,

Білмедің сен дүниеде мендей жанның барын да,

Тілемедім білгеніңді – сорым ба әлде бағым ба?..

Сұлудың айыбы – ажары, данышпанның кінәсі – ақылы, жүйріктің басына біткен бәлесі – шабысы. Артықшылық өзгенің жанын жаралап, көңіліне шоқ түсіреді. Қанша жұрттан озсаң, сонша жұрт саған жау болмақ. Сонда бәрінен озу – бәрімен жауласу деген сөз емес пе? Бәрімен жауласқанның жеңген күні бар ма?...